بررسی عوامل موثر بر فرهنگ سیاسی دانشجویان دانشگاه تهران

دلایل بسیاری برای اهمیت مطالعه درباره دانشجویان می توان برشمرد، آنها هم ذهنیت واقعی جامعه را منعکس می کنند و هم امور مهم و بعضا پستهای کلیدی آینده را اشغال خواهند کرد. این مطالعه جهت شناخت الگوی فرهنگ سیاسی حاکم بر کنش سیاسی دانشجویان و یافتن عوامل تاثیر گذار بر آن با هدف تعیین مهمترین متغیر، انجام گرفته است. جامعه آماری دارای فراوانی 16830 نفر در 5 شاخه، علوم ریاضی - کشاورزی - علوم پایه - هنر و علوم انسانی بوده که براساس فرمول کوکران نمونه ای معادل 376 نفر بصورت سهمیه ای در هر رشته و با توجه به جنسیت برای آزمون میدانی در نظر گرفته شد. اطلاعات مربوطه توسط پرسشنامه جمع آوری و در محیط ‏‎spss‎‏ تحلیل شد. بخش نظری مطالعه از نظام کنش پارسونز و نیز تحقیق آلموند و وربا در مطالعه تطبیقی 5 کشور الهام گرفته است. رابطه متغیرهایی مانند احساس کارآیی سیاسی، افتخار و مباهات ملی، آگاهی سیاسی، اعتماد به نظام سیاسی، ارزیابی عملکرد نهادها و سازمانها، ارزیابی عملکرد نظام سیاسی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، جامعه پذیری در طول زندگی، علاقه خانواده و مسایل سیاسی، جامعه پذیری در دانشگاه رسانه های داخلی، نوع قرائت از دین، قوم گرایی، عام گرایی - خاص گرایی، ماهیت گرایی - عملکرد گرایی و تبعیت از نظام با متغیر وابسته به اثبات رسید. در تحلیل رگرسیون چند متغیره، به ترتیب متغیرهای جامعه پذیری در طول زندگی، ارزیابی عملکرد نظام سیاسی، مشارکت سیاسی، نوع قرائت از دین، آگاهی سیاسی، قوم گرایی، عملکرد گرایی - ماهیت گرایی، جامعه پذیری در دانشگاه و گرایش به دموکراسی وارد معادله گردیده و حدود 50 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند. نوع قرائت از دین، قوم گرایی و متغیر الگوئی ماهیت گرایی و عملکرد گرایی نسبت به سازه نظری تاثیر مخالف دارند. 6/18 درصد دانشجویان در الگوی فرهنگ سیاسی مشارکتی، 5/45 درصد در الگوی ترکیبی تبعی - مشارکتی و 9/35 درصد در الگوی فرهنگ سیاسی با وضعیتی بیگانه از نظرام قرار می گیرند. در حالیکه این گروه آخر مشخصه هایی را بروز می دهند که می توان آنها را بعنوان مشارکت جویان بالقوه تلقی کرد.